Wanneer moet dat speentje echt de prullenbak in? Hoe zorg ik voor babyvoeding zonder microplastics? En is het wel normaal dat mijn kleuter geen vriendjes heeft? Wekelijks legt NU.nl een opvoedvraag voor aan een expert of ervaringsdeskundige. Deze week is dat: ‘Mijn kind is onzeker. Hoe vergroot ik zijn zelfvertrouwen?’

Bij de ontwikkeling van kinderen komt altijd onzekerheid kijken, vertelt trainer Pauline Hurkmans, die kinderen helpt bij de ontwikkeling van zelfvertrouwen. Dat begint al op jonge leeftijd.

“Op een kinderdagverblijf gaan peuters zich al met elkaar vergelijken. Wie ben ik en hoe verhoud ik mij tot anderen?” In de juiste omgeving en met een beetje hulp van de genen ontwikkelen de meeste kinderen zich tot sterke volwassenen. Maar er zijn ook kinderen die aan zichzelf twijfelen en onzeker worden.

Rechte rug en twee voeten op de grond

Hoe kun je je kind helpen om zijn zelfvertrouwen te vergroten? Het aanleren van een bewuste lichaamshouding helpt, tipt Hurkmans. “Als je met een rechte rug gaat staan, twee voeten op de grond zet en rustig vanuit je buik ademt, dan ben je al zoveel sterker dan wanneer je op één been aan je haar staat te friemelen. Je bent dan misschien nog steeds gespannen, maar die zelfverzekerde houding sterkt je zelfbeeld én roept ook een positieve reactie op bij anderen.”

Ieder mens heeft positieve erkenning nodig. “Ook wij als volwassenen. Het is fijn om af en toe te horen dat wat je doet, goed is.” Als ouder kun je je kind een compliment geven, maar het helpt als ook anderen dat doen. “Ouders zijn altijd trots op hun kinderen. Een kind heeft dat feilloos door. Maar als een kind ook van opa of oma, een leerkracht of een sporttrainer complimentjes krijgt, dan krijgt het van meerdere kanten positieve bevestiging. Dan leert een kind: ik word gezien en ik doe ertoe.”

Picasso zijn hoeft niet

Geef complimentjes wel altijd bewust. “Beter een gemeend compliment dan de hele dag door complimentjes geven. Een kind ziet ook echt wel verschil tussen jouw tekeningen en die van hemzelf. Maar het hoeft niet altijd perfect. Het zou leuk zijn als je kind de nieuwe Picasso wordt, maar hoe groot is die kans? Dat betekent niet dat je kind nooit meer mag tekenen. Prijs niet zozeer het resultaat, maar vooral zijn gedrag en doorzettingsvermogen.”

Bied niet te snel hulp, weet Hurkmans. “Als ouder ben je geneigd om meteen tips te geven als iets niet lukt, omdat jij het toevallig op een bepaalde manier aanpakt. Maar geef je kind de ruimte om zijn eigen aanpak te ontdekken. Geef dus niet meteen uitleg en adviezen, maar vraag: wat heb je al geprobeerd? En wat kun je nog meer verzinnen om het te laten slagen? Dan leert een kind zelf na te denken en te vertrouwen in zijn eigen kunnen.”

‘Ik denk dat ik het wel kan’

Ook positieve gedachtes kunnen helpen. “Als een kind standaard roept ‘ik kan het niet’, dan zal iets minder snel lukken dan wanneer een kind denkt ‘ik ga het proberen’. Als ouder kun je je kind daartoe uitnodigen. ‘Zullen we eens kijken hoe ver je komt?’ Zo’n positieve houding verandert ook zijn gedrag. Als een kind zelfverzekerd staat en vooruit kijkt, dan maakt het eerder contact.”

En fouten maken mag: “Maak je als ouder een foutje? Haal je schouders op en probeer het opnieuw. Als je boos wordt op jezelf wanneer iets niet lukt, welke boodschap geef je daar dan mee aan je kinderen? Het hoeft niet allemaal perfect. Die gedachte kan al een enorm verschil maken”, aldus Hurkmans.