Te dik, te dun, een lelijke huid, stinkvoeten, pluizig haar of gekke borsten: iedereen is weleens onzeker over zijn of haar lichaam. In de puberteit is deze onzekerheid vaak het heftigst omdat je door grote lichamelijke veranderingen heen gaat. Herkenbaar? In dit artikel lees je waar je onzekerheid vandaan komt en wat je ermee aan moet.

De puberteit is een periode die bij elke tiener op een ander moment begint en eindigt. Ook is de heftigheid van deze periode voor iedereen anders. Over het algemeen wordt er door wetenschappers gezegd dat de puberteit bij meiden rond de 11 jaar begint en bij jongens rond de 13 jaar. Wat er tijdens de puberteit gebeurt, is dat je lichaam aan de buitenkant en aan de binnenkant verandert.

Onder leiding van allerlei verschillende hormonen verandert er dus van alles: Meiden krijgen borsten, beharing in hun schaamstreek, oksels en op hun benen. Ook worden meisjes voor het eerst ongesteld. Jongens krijgen schaamhaar, baardgroei en een lagere stem. Ook groeien hun penis en ballen en hebben ze soms een spontane zaadlozing. Zowel meiden als jongens groeien tijdens deze puberteit snel, het is dan ook logisch dat je als puber moet wennen aan je langere benen, lagere stem of grotere borsten. Sommige pubers groeien wel 12 centimeter per jaar!

Honger en groeistrepen
Dit gigantische groeien gaat niet zonder slag of stoot. Allereerst hebben groeiende pubers altijd honger, je lichaam kan alle bouwstoffen namelijk hard gebruiken. Ook hoort groeipijn er voor sommige tieners helaas bij. Dit is vaak een korte, stekende pijn, vooral in de benen. Irritant en pijnlijk, maar gelukkig niet schadelijk. Sommige mensen houden een blijvend aandenken over aan de groeispurt, namelijk groeistrepen (of striae). Dit zijn strepen in de huid omdat de huid opgerekt is tijdens het groeien. In het begin zijn deze strepen vaak paars of rood, later worden ze bleker en vormen ze lijntjes. Helemaal verdwijnen doen groeistrepen vaak niet meer.

Veranderende hersenen
Bovenstaande dingen veranderen aan de buitenkant van je lichaam en dit is iets wat je misschien (tijdelijk) onzeker kan maken. Tegelijkertijd veranderen er ook dingen aan de binnenkant tijdens de puberteit. Je hersenen veranderen en je leert anders kijken naar dingen. Waar bijvoorbeeld eerst je ouder(s) of verzorger(s) een belangrijke voorbeeldrol speelden, verschuift je focus nu naar je leeftijdsgenoten en vrienden. Er is een grote kans dat je het vaker oneens bent (lees: ruzie hebt) met je ouder(s) en daar moeten zowel jij als je ouder even aan wennen. Je gaat dus meer om je heen kijken naar leeftijdsgenoten voor bevestiging en goedkeuring, maar alle tieners waar je naar kijkt, zijn ook aan het veranderen. De ene krijgt de baard in de keel op z’n 11e, de ander op z’n 17e en dat maakt vergelijken best wel vermoeiend en beangstigend.

Ben ik eigenlijk wel normaal?
Onzekerheid over je veranderende lichaam is totaal niet gek. De ‘ben ik eigenlijk wel normaal?’ vraag is een vraag die elke jongere zich weleens stelt. Ga ik nog meer groeien of blijf ik deze lengte? Is het normaal dat mijn borsten nog zo klein zijn vergeleken met andere meiden uit de klas? Waarom heb ik al baardgroei en al mijn vrienden nog niet? Waarom ben ik de enige in de klas die nog niet verliefd is geweest? Dit soort vragen horen (helaas) bij de puberteit en je vrienden of vriendinnen stellen zichzelf dezelfde vragen.

100 cursussen tegen onzekerheid
Van je onzekerheid afkomen is ingewikkeld. Als je zoekt op Google, worden er wel honderd cursussen aangeboden door mensen die vertellen jou in een aantal stappen super zelfverzekerd te maken. Toch is onzekerheid iets dat soms opeens terugkomt, ook bij mensen die allang niet meer in de puberteit zitten. Een gouden tip die in elke cursus en bij elke psycholoog terugkomt? Delen. Vertel waar je onzeker over bent, probeer het desnoods eerst tegen jezelf in de spiegel. Als je onzeker bent, denk je dat het ergste wat je kan overkomen is dat mensen erachter komen dat jij zwetende oksels, ongelijke borsten of gek buikhaar hebt. Op het moment dat je de doodenge stap neemt om het te vertellen, merk je dat de ander je niet keihard begint uit te lachen of nooit meer met je wil praten. Het zit er zelfs dik in dat je je minder eenzaam voelt en dat de andere persoon ook de ruimte voelt om zijn of haar onzekerheid te delen. En samen onzeker zijn is al veel beter dan alleen.